Kulak zarının iki önemli görevi vardır: işitmeyi sağlamak ve orta kulağı dış ortamdan korumak. Zarda delik oluşunca kulak zarının bu görevleri bozulmaktadır. Kulak zarında delik oluşunca titreşen alan azaldığı için iletim tipi işitme kaybı meydana gelmektedir. Bu durum sıklıkla orta kulak enfaksiyonlarına neden olmaktadır. Bu enfeksiyonlar sonucu orta kulaktaki kemikçiklerin etrafında yapışıklık ve kireçlenmeler gelişmektedir. Aynı zamanda iç kulak da etkilenerek kalıcı işitme kaybı oluşabilmektedir.
Esas olarak iki ayrı tip mevcuttur:
a-Merkezde yer alan bir delik ile karakterize olanlar:
Burada kulak iltihaplanması sonucu kulak zarında merkezde yer alan kalıcı delik vardır. Zarda ve kemikçiklerde kireçlenme olabilir.
Tedavideki esas amaç kuru bir kulak elde etmektir. Damlalar ile kulak kurutulduktan sonra, 1-2 aylık bir süre kuru kaldıktan sonra timpanoplasti ameliyatı yapmaktır. Timpanoplasti orta kulak ve mastoiddeki hastalıklı dokuların temizlenmesi, kulak zarının yeniden yapılması ve kemikçiklerin işitmeyi sağlayacak şekilde tamir edilmesidir. Kulak zarı tamiri için çevre dokulardan kıkırdak veya adele kılıfı, kemikçikler için ise kemik çimentosu ve titanyum protezler kullanılmaktadır.
b-Kolesteatoma (cildin kulak içerisine girmesi)
Kolesteatoma kulak cildinin olmaması gereken orta kulakta bulunması durumudur. Komplikasyon yaratma olasılığı merkezi deliklere göre çok daha fazladır. Giderek büyüyen kolesteatoma orta kulak kemikçiklerinde ve çevre kemik dokuda hasar yaratarak işitme kaybına ve çeşitli komplikasyonlara neden olabilir. Bu komplikasyonlar arasında menenjit, beyin absesi, yüz felci, işitme kaybı gibi hayati tehlikeler sayılabilir.
Kolesteatomada en erken süre içerisinde ameliyat yapılarak komplikasyonların önüne geçilmesi gerekmektedir.
Yaş:
Kolesteatomada ameliyat için herhangi bir yaş sınırı yoktur. Doğuştan tarama testleri ile farkedilen küçük bir kız hastada kolesteatoma ameliyatını 7 aylıkken yapmak durumunda kalmıştım. Bu şekilde tam kür elde ettik.
Merkezdeki deliklerde geçmiş yıllarda erişkin yaşlara kadar beklenmekteydi. Günümüzde çocuklar 9-10 yaşına gelince zar ameliyatı yapılmaktadır. Buradaki amaç orta kulakta kireçlenme olmadan deliklerin kapatılarak sağlıklı bir kulak elde etmektir.
Ameliyatın Riskleri:
Ameliyatın riski 200-300 operasyonda bir görülen tam sağırlık gelişebilmesidir. Bunun yanında çok daha nadir olarak yüz felci olasılığı bulunmaktadır. Bunların yanında dilde genellikle geçici tad ve his kusuru gelişebilmektedir.
Kolesteatoma tekrarlama olasılığı olan bir hastalıktır. Bu nedenle ameliyat sonrası düzenli takip oldukça önemlidir.
Bu ameliyatlar çok hassas yapıların bir arada olduğu ve titizlikle yapılması gereken ameliyatlardır. Doğru ve deneyimli cerrahi ile yapılan ameliyat sonuçları yüz güldürücü olup komplikasyonlar çok nadir görülmektedir.